Układ hamulcowy to jeden z kluczowych podzespołów każdego samochodu. W tym artykule zwracamy uwagę na najczęściej występujące usterki, opisujemy symptomy świadczące o nieprawidłowym działaniu oraz podpowiadamy co robić, aby wydłużyć jego żywotność.
Jak działa układ hamulcowy?
Pomimo różnych rodzajów układów hamulcowych działanie każdego z nich jest identyczne. Głównym zadaniem jest wytworzenie siły hamującej, dzięki której dochodzi do zatrzymania pojazdu. Podstawowe elementy które składają się na układ hamulcowy to m.in. pedał hamulca, klocki, zaciski, tarcze oraz przewód ciśnieniowy. Hamowanie umożliwia płyn, który za pomocą sztywnych przewodów hamulcowych przenosi się do zacisków hamulcowych lub cylinderków. Dzięki temu powierzchnia klocków zaczyna trzeć o tarczę hamulcową powodując zwalnianie, a następnie zatrzymanie się pojazdu.
Przewody hamulcowe czyli podstawa funkcjonowania układu hamulcowego
Przewody hamulcowe to rurki, które dzielą się na dwa rodzaje: giętkie i sztywne. Produkowane z metali odpornych na korozję przewody sztywne ukryte są zazwyczaj wewnątrz pojazdu. Ich zadaniem jest doprowadzenie płynu hamulcowego z pompy do przewodów elastycznych i elementów wykonawczych (np. zacisków). Przewody giętkie są z kolei umiejscowione w okolicach zawieszenia i łączą ruchome elementy układu hamulcowego. Są one bardziej narażone na pęknięcia i uszkodzenia niż przewody twarde – głównie ze względu na materiał, z którego są wykonane oraz małą grubość.
Co przyspiesza zużycie przewodów?
Powodów szybszego zużywania się przewodów jest wiele. Wśród nich znajdziemy m.in. korzystanie z tańszych, najczęściej wykonanych ze słabszej jakości materiałów zamienników, które w dłuższej perspektywie wpływa na skrócenie żywotności nie tylko przewodów, ale także elementów sąsiadujących. Kolejnym z podstawowych powodów jest nieterminowa wymiana płynu hamulcowego, skutkiem czego dochodzi do rdzewienia metalowych przewodów hamulcowych od środka. Z kolei w autach terenowych czy ciężarowych przewody hamulcowe poddawane są wysokim przeciążeniom w trakcie hamowania. Wśród powodów przyspieszonego zużycia przewodów znajdziemy także korzystanie z funkcji regulacji prześwitu, jazdę bez odpowiednich osłon podwozia czy mechaniczne uszkodzenie przewodów lub ich warstwy zewnętrznej.
Symptomy uszkodzeń układu hamulcowego
Uszkodzenia w układzie hamulcowym są dosyć proste do wykrycia. Sygnalizuje je chociażby zapalenie się kontrolki informującej o małej ilości płynu hamulcowego (nawet w krótkim czasie po jego uzupełnieniu). Szybkie ubywanie często świadczy np. o rozszczelnieniu przewodów. To samo tyczy się mokrych plam pojawiających się pod pojazdem, przy kołach czy na zaciskach. Oczywistymi objawami uszkodzenia układu hamulcowego są także mniejsza skuteczność hamowania, ściąganie samochodu w jedną stronę, hałas przy hamowaniu, nagrzewające się w czasie jazdy felgi oraz zapach spalenizny.
Jak postępować w przypadku awarii?
W przypadku wystąpienia nagłych problemów (takich jak zapalenie się ostrzegawczej kontrolki w trakcie jazdy) wyłącz silnik, a następnie zapal samochód ponownie. Jeśli kontrolka nie zgasła możemy być pewni, że mamy do czynienia z awarią. Nie lekceważ nawet najdrobniejszych podejrzeń uszkodzenia układu hamulcowego i nie zwlekaj z naprawą! Diagnostykę i wymianę części należy oddać w ręce specjalistów. Samodzielna eliminacja usterek może bowiem spowodować jeszcze większe szkody.
Jak dbać o układ hamulcowy?
Mając na uwadze, że sprawny układ hamulcowy odpowiada w bardzo dużym stopniu za bezpieczeństwo twoje oraz pozostałych użytkowników ruchu drogowego, pamiętaj o kilku ważnych zasadach:
- regularnie wymieniaj oraz w razie konieczności uzupełniaj płyn hamulcowy
- zrezygnuj z tańszych zamienników poszczególnych części tego układu
- w miarę możliwości unikaj jazdy po wyboistych drogach, ponieważ zalegające na nich kamienie czy gałęzie mogą uszkadzać podwozie, a tym samym elementy układu hamulcowego
- dostosuj styl jazdy do możliwości twojego samochodu mając na uwadze, że zbyt dynamiczne poruszanie się pojazdu prowadzi do obciążeni podzespołów i ich przegrzewania się
- pamiętaj że w przypadku wystąpienia podejrzeń o możliwości uszkodzenia układu hamulcowego bardzo ważna jest twoja szybka reakcja na problem i podjęcie działań mających na celu jego wyeliminowanie